Скончыла Гродзенскі педагагічны інстытут. Працавала ў лідскіх школах, была дырэктарам Ліпнішкоўскай СШ.Тамара Маісееўна Барадач ‒ арганізатар і каардынатар міжнароднага мемарыяльна-турыстычнага праекта “Карані” Цэнтра культурных сувязяў “Ізраіль-Беларусь”, ураджэнка г. Іўе (нарадзілася 30 сакавіка 1949 г.).

Скончыла Гродзенскі педагагічны інстытут. Працавала ў лідскіх школах, была дырэктарам Ліпнішкоўскай СШ.

З пачатку 90-х гадоў займалася аднаўленнем гісторыі яўрэйскіх гета, якія размяшчаліся на тэрыторыі Гродзенскай вобласці.

З 1998 года года пражывае ў Ізраілі (г. Нетанія) і арганізуе ў межах праекта “Карані” для яўрэяў родам з Беларусі паездкі ў тыя месцы, дзе жылі іх бацькі, дзе загінулі іх сем’і. “Карані” сталі рэальным міжнародным праектам: амаль тры тысячы чалавек з усіх кантынентаў сталі яго ўдзельнікамі. Т.М. Барадач дапамагла атрымаць званне праведнікаў народаў свету* сямі чалавекам.

Тамара Маісееўна часта наведвае родныя мясціны, дзе засталіся яе карані: у брацкай магіле ў Стоневічах пахаваны 56 родных Тамары Барадач.

“В Стоневичах из нашей семьи чудом остался в живых отец и дал продолжение роду Кощер. Я с детства знаю, что 12 мая – особый день календаря. Это день памяти ивьевских евреев, погибших в 1942 году. Среди них мои дяди и тети, дедушки и бабушки. Все они хотели жить, растить детей, но были расстреляны, убиты прикладами винтовок, похоронены заживо. Очевидцы рассказывали, что на месте расстрела – у общей могилы, которую фашисты заставили копать узников гетто для себя, еще три дня стояли фашистские солдаты и стреляли, если видели, что земля шевелится. Об этой трагедии много написано, сняты фильмы, память о погибших живет в наших сердцах. За прошедшие десятилетия после трагедии меняли свой внешний вид памятники на месте расстрела, храню все их фотографии. Мы, родившиеся в Беларуси, не устаем рассказывать о трагедии в Стоневичах потомкам. У нашей памяти нет границ, внуки и правнуки должны знать свою историю, свои корни… Как дерево не может существовать без корней, засыхает, так и человек не может жить, потеряв связь с прошлым” (з інтэрв’ю Тамары Маісееўны газеце “Гродзенская праўда”).

Т.М. Барадач разам з удзельнікамі траурнага мітынгу ў Стоневічах. 2018 г.

Штогод у маі ў Стоневічскім лесе, дзе гітлераўцы знішчылі каля трох тысяч яўрэяў, праходзіць мітынг-рэквіем. У гэты дзень Тамара Маісееўна Барадач прывозіць да мемарыялу жыхароў розных краін свету ‒ нашчадкаў загінуўшых падчас Халакосту, тых, хто шукае тут свае карані. Удзел у памятных мерапрыемствах разам з іншымі арганізацыямі горада Іўе заўсёды прымае раённая бібліятэка: супрацоўнікі арганізуюць выставы літаратуры, прысвечаныя гісторыі і лёсам яўрэйскага насельніцтва Іўеўшчыны.

Госці абавязкова наведваюць Іўеўскі музей нацыянальных культур, дзе працуе экспазіцыйны пакой “Беларускія яўрэі” (адкрыты ў 2019 годзе). Музей беражліва захоўвае памяць пра культуру яўрэйскага народа. Шырока раскрыты тэмы рэлігіі, яўрэйскага побыту, традыцый і нацыянальных святаў. Вялікую дапамогу ў афармленні экспазіцыі аказала Тамара Барадач, яна дапамагла сабраць нямала каштоўнасцяў: фрагмент Торы, малітоўнікі, зборнікі песень, рытуальныя падсвечнікі і посуд і іншыя атрыбуты, неабходныя ў яўрэйскім доме.

У Іўеўскім музеі нацыянальных культур: разам з                                     На адкрыцці экспазіцыйнай залы “Беларускія яўрэі”. 2019 г.

удзельнікамі праекта “Карані”. 2018 г.

*Званне праведнікаў народаў свету прысвойваюць людзям, якія ратавалі яўрэяў у гады нацысцкай акупацыі, рызыкуючы пры гэтым уласным жыццём.

Пры падрыхтоўцы выкарыстаны матэрыялы:

• Бутурля, И. Когда мир вспоминает те дни, немеет сердце, холодеют руки… : в урочище Стоневичи прошел траурный митинг к 80-летию уничтожению Ивьевского гетто / Ирина Бутурля // Іўеўскі край. — 2022. — 14 мая. — № 35. — С. 4.

• Встреча участников международного проекта “Корни”. — Режим доступа: http://ivye.museum.by/node/44192

• Гулидова, В. Далеко-далеко есть лучший город земли… / В. Гулидова // Іўеўскі край. — 2014. — 14 чэрвеня. — № 44. — С. 12—13.

• Гулидова, В. Іўеўскі музей нацыянальных культур. Блеск пустынного камня стал ярче… : Бат-Мицва в Ивьевском музее национальных культур / В. Гулидова // Іўеўскі край. — 2019. — 10 жніўня. — № 60. — С. 6.

• Гулидова, В. Мир ‒ это утро, полное радости и надежды…: дорогами памяти / В. Гулидова // Іўеўскі край. — 2018. — 30 мая. — № 39. — С. 3.

• Гулидова, В. Свет маминых воспоминаний… : дорогами памяти / В. Гулидова // Іўеўскі край. – 2018. — 30 чэрвеня. — № 48. — С. 7.

• Кощер, Т. Светлой памяти моих близких посвящается… : матэрыялы рэгіянальнай навукова-практычнай канферэнцыі (г. Іўе, 15 чэрвеня 2012 года) / Тамара Кощер (Бородач) // Iўеўская зямля — сузор’е народаў, рэлiгiй i культур. — 2013. — C. 98—106.

• Очень личные истории о войне. Ивьевский район. — Режим доступа: https://grodnonews.by/news/kultura/23069-ochen-lichnye-istorii-o-voyne-iv-evskiy-rayon.html

• Проект «Административный регион Беларуси — организация соотечественников за рубежом» : [альбом] / [Ивьевский районный исполнительный комитет, отдел идеологической работы, культуры и по делам молодежи]. — Ивье. — 2015. — 70 с. : фот. — Режим доступа: https://ru.calameo.com/read/00456668454ec6057d86a

• Юферова, Я. Как в белорусском Ивье появился памятник толерантности. — Режим доступа: https://rg.ru/2014/01/25/pamyatnik-site.html

Дадатковыя матэрыялы:

• Руководитель фонда “Корни” Тамара Бородач: [видеозапись]. — Режим доступа: https://www.youtube.com/watch?v=Z8aONA5r848