Государственное учреждение культуры

Ивьевская районная
Библиотека

Адрес: 231337, Республика Беларусь,
Гродненская обл., г. Ивье, ул. 1 Мая, 4

Режим работы

Телефон: + 375 (1595) 69912            
+ 375 (1595) 69913

E-mail: info@ivie-lib.by

Menu
Close
Skip to content

Помнікі загінуўшым падчас Вялікай Айчыннай вайны (1941-1945 гг.)

“Ніхто не забыты, нішто не забыта!”-
            Напісана золатам на абелісках.
            Вяртаецца памяць аб паўшых салдатах,
                       Вяртаецца Дзень Перамогі з тых даляў,
            Дзе болем пранізана наша ўтрата,
            Дзе чуецца ордэнаў звон ды медаляў…
                                         
       Я.Карпуць “Ніхто не забыты”

 

Падзеі Вялікай Айчыннай вайны на тэрыторыі Іўеўскага раёна. 

Іўеўскі раён быў акупіраваны 29 чэрвеня 1941 года. На акупіраванай тэрыторыі немцы ўстанавілі так званы “новы парадак” – рэжым тэрору, здзекаў і гвалту. Бязлітасным праяўленнем яго сталі масавыя знішчэнні партыйных і камсамольскіх работнікаў, савецкіх ваеннапалонных і мірнага насельніцтва. Фашысты спальвалі цэлыя вёскі, расстрэльвалі безабаронных людзей. Агульнаму знішчэнню падлягалі яўрэі.
За тры гады акупацыі (з 24 чэрвеня 1941 года па 7 ліпеня 1944 года) нямецка-фашысцкія захопнікі спалілі ў нашым раёне 52 населеных пункта (па дадзеным на 06.06.2023 г.). Вёскі: Ятаўтавічы, Верашчакі, Матыкаўшчына, Юраўскія, Кавалёвы, Бакшты – Іўеўскія сёстры Хатыні.
 

Усё далей ад нас падзеі Вялікай Айчыннай вайны, аднак практычна ў кожным населеным пункце Іўеўскага раёна ёсць помнікі, абеліскі, мемарыялы, брацкія магілы… . Яны захоўваюць памяць пра герояў і ахвяр вайны, яны застануцца маўклівымі сведкамі тых падзей для нашых патомкаў.

Вечная памяць усім, загінуўшым у гады ваеннага ліхалецця.

Памятны знак воінам-землякам
(г. Іўе)

Помнік у гонар ЛМПП  КП(б)Б і партызанскіх брыгад
(в. Бакшты, Бакштаўскі  сельсавет)

Помнік землякам
(в. Расолішкі, Бакштаўскі сельсавет)

Помнік землякам
(аг.Лелюкі, Лелюкінскі сельсавет)

Помнік землякам 

(в. Мікалаева, Лелюкінскі сельсавет)


 Помнік у памяць аб загінуўшых
(в. Сурвілішкі,
Трабскі сельсавет)

Курган Славы 

(в. Сурвілішкі, Трабскі сельсавет)

 

Ваенныя пахаванні (ВП):

  • Месцы масавага знішчэння мірных жыхароў

ВП № 5997

(в. Ятаўтавічы, 

Іўеўскі сельсавет)


ВП № 5998
(в. Стоневічы,
Іўеўскі сельсавет)


ВП № 5999
(в. Косці,
Юрацішкаўскі сельсавет)


ВП № 6000
(в. Белы Бераг,
Бакштаўскі сельсавет)

 

  • Брацкія магілы

ВП № 2465

(в. Пятровічы, Іўеўскі сельсавет)


ВП № 2466
(в. Такарышкі, Эйгердаўскі сельсавет)


ВП № 2467
(г. Іўе, вул. Піянерская)

 ВП № 2472
(аг. Ліпнішкі,
Ліпнішкаўскі сельсавет)


ВП № 2473
(в. Красоўшчына, Іўеўскі сельсавет)


 ВП № 2474
(в. М.Князікоўцы, Ліпнішкаўскі
сельсавет)


ВП № 2475
(г. Іўе, старыя могілкі)


ВП № 2477
(в. Чапунь, Лелюкінскі
сельсавет)


ВП № 2478
(аг. Суботнікі, Суботніцкі сельсавет)


ВП № 2479
(в. Ценюкоўшчына,
Юрацішкаўскі сельсавет)


ВП № 2480
(в. Бакшты, Бакштаўскі сельсавет)


ВП № 2481
(аг. Трабы, Трабскі сельсавет)


ВП № 2482
(г.п. Юрацішкі, Юрацішкаўскі сельсавет)


ВП № 2483
(в. Барава, Лелюкінскі сельсавет)


ВП № 2484
(г. Іўе,
новыя могілкі каля в. Саўгуці)

ВП № 2485
(аг. Морына,
Морынскісельсавет)


ВП № 5996
(в. Белы Бераг,
Бакштаўскі сельсавет)


ВП № 7448
(в. Крывічы,
Іўеўскі сельсавет)


ВП № 7449 

(в. Ятаўтавічы, Іўеўскі сельсавет)

ВП №8168

(в. Кавалёвы, Бакштаўскі сельсавет)

 

 
 
  • Адзіночныя пахаванні

ВП № 2468

воінскае пахаванне з 5 магіл савецкіх воінаў 

(г. Іўе, старыя могілкі)


ВП № 2469
індывідуальная магіла Рашнупліна М.А.
(г. Іўе, старыя могілкі)

 


ВП № 2470
індывідуальная магіла Забары М.Р.
(г. Іўе, старыя могілкі)

 


ВП № 2471

 

 

 

магіла савецкага воіна
(аг. Геранёны, Геранёнскі сельсавет)

 


ВП № 2476
індывідуальная магіла невядомага салдата

(г. Іўе, старыя могілкі)


ВП № 6002
індывідуальная магіла Альшанскага А.П.
(в. Белы Бераг, Бакштаўскі сельсавет)


ВП № 6001
індывідуальная магіла Жарыкава С. 

(в. Песевічы, Лелюкінскі сельсавет)

ВП № 6003 

індывідуальная магіла 

Вярцінскага А.Ю. (в. Козевічы, Лелюкінскі сельсавет)

 
 
Бібліяграфія:
 
  1. Басюк, І. А. Баі пад Трабамі-Суботнікамі / І.А. Басюк // З гісторыі вякоў і пакаленняў Іўеўскага краю: матэрыялы наукова-практычнай краязнаўчай канферэнцыі / пад рэд. І.П. Крэня. — Гродна: ГрДУ, 1999. — С. 121—131.
  2. Бибикова, А. Сестры Хатыни. Скорбный список увеличивается / Алла Бибикова // Гродзенская праўда. — 2023. — 22 сакавіка. — № 23. — С. 6—7. Есть информация о деревнях Ивьевского района, уничтоженных гитлеровцами.
  3. Бутурля, И. Без срока давности : поробности уголовного дела гибели 48 евреев д. Бакшты, расстрелянных немецкими полицаями в годы Великой Отечественной войны / Ирина Бутурля // Іўеўскі край. — 2022. — 23 лютага. — № 14. — С. 4.
  4. Бутурля, И. «В мертвом лесу, упираясь во взгляд, камни заплаканные стоят» / И. Бутурля // Іўеўскі край. — 2022. — 11 мая. — № 34. — С. 6.
  5. Бутурля, И. Зверства Армии Крайовой на территории Ивьевщины : о чем говорят рассекреченные документы / Ирина Бутурля // Іўеўскі край. — 2022. — 16 красавіка. — № 28. — С. 12.
  6. Бутурля, И. Когда мир вспоминает те дни, немеет сердце, холодеют руки… : в урочище Стоневичи прошел траурный митинг к 80-летию уничтожению Ивьевского гетто / Ирина Бутурля // Іўеўскі край. — 2022 — 14 мая. — № 35. — С. 4.
  7. Бутурля, І. Сэрца, слухай званы, помні ўсё, не астынь… / Ірына Бутурля // Іўеўскі край. — 2022. — 19 сакавіка. — № 20. — С. 4.
  8. Вайна, праз 53 гады назад: аб ваенных падзеях у Іўі ў 1941 г. [паводле дакументальных аповядаў І. Стаднюка] // Іўеўскі край. — 1994. —18 чэрвеня. — С. 3.

  9. Васілючак, М.В. Вызваленне Іўеўшчыны ад нямецка-фашысцкіх акупантаў // З гісторыі вякоў і пакаленняў Іўеўскага краю: матэрыялы наукова-практычнай краязнаўчай канферэнцыі / пад рэд. І.П. Крэня. — Гродна: ГрДУ, 1999. — С. 132—135.

  10. Врублевская, Т. Время не спишет : не шесть, а 46 пострадавших от нацистов деревень в Ивьевском районе: что показали новые исследования / Татьяна Врублевская // Рэспубліка. — 2023. — 4 лютага. — № 23. — С. 12.
  11. Врублеўскі, В. Іве – Юрацішкі / Валянцін Врублеўскі. — Мінск: А.М. Вараксін, 2010. — 340 с.

  12. Горбачевский, И. И. Лидская партизанская зона: [воспоминания бывшего партизана и подпольщика] / И.И. Горбачевский. — Гродно: Гродненская типография, 2013. — 178, [1] с. : фот.

  13. Заенчковская, О. “Из сотни сельчан не выжил никто” : гитлеровцы превращали в пепелища целые деревни Ивьевского района / Ольга Заенчковская // Гродзенская праўда. — 2022. — 30 сакавіка. — № 23. — С. 10—11.
  14. Змитревич, Н. Ивьевское гетто : о судьбе тысяч погибших евреев рассказываем в проекте «Место преступления» / Наталья Змитревич, Алла Бибикова // Гродзенская праўда. — 2023. — 30 жніўня. — № 69. — С. 10—11.

  15. Змитревич, Н. Ивьевское гетто : за годы Великой Отечественной войны Холокост унес жизни около трех тысяч ивьевских евреев / Наталья Змитревич, Алла Бибикова // Іўеўскі край. — 2023. — 27 верасня. — № 74. — С. 5.
  16. Ивье: памятник советским воинам / сост.: Ю.Р. Артемчук, О.В. Давидович, С.И. Молчан, Т.Ф. Рослик // С памятью в сердце. — Минск: Беларуская энцыклапедыя імя П. Броўкі, 2015. — 312 с.

  17. Канюта, В. Край нацыянальнага шматаблічча : што вылучае Іўе сярод іншых беларускіх гарадоў і якая трагедыя дагэтуль у памяці яго жыхароў / Вераніка Канюта // Звязда. — 2022. — 18 студзеня. — № 10. — С. 9.
  18. Мурина, С. Имя на памятнике: к 70-летию Великой Победы / С. Мурина // Гродзенская праўда. — 2015. — 15 ліпеня. — № 54. — С. 8.

  19. Нам жыць і помніць: [да 70-годдзя з дня вызвалення Іўеўшчыны ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў] / уклад.: Л.Л. Бутурля і інш. — Гродна: Гродзенская друкарня, 2014. — 80 с.: іл.

  20. Памяць: гісторыка-дакументальная хроніка Іўеўскага раёна. — Мінск: БЕЛТА, 2002. — 510 с.: іл.

  21. Пеплом стали девушки и парни, дети, старики…: 22 февраля исполнилось 79 лет с того рокового дня, когда деревню Ятолтовичи Ивьевского сельсовета постигла трагическая участь Хатыни // Іўеўскі край. — 2022 — 23 лютага. — № 14. — С. 4.
  22. Поболь, В. Под грифом: “Забвению не подлежит” : кровавые факты злодеяний фашистов и их пособников против мирных граждан на территории нынешнего Ивьевского района / В. Поболь // Іўеўскі край. — 2022. — 11 чэрвеня. — № 43. — С. 5.
  23. Стаднюк, И. Ф. Человек не сдается / И.Ф. Стаднюк. — Москва: Воениздат, 1964. — 464 с.

  24. Так освобождали Ивьевщину // Іўеўскі край. — 2023. — 6 ліпеня. — № 50. — С. 3.
  25. Третьяк, С. А. Трудный путь к Победе / С. А. Третьяк. — Минск: Беларуская навука, 2015. — 287 с.: ил.

                                                                                                                                                                                                             

Матэрыялы з адкрытых рэсурсаў сеткі Інтэрнет:

  • Матэрыяльныя аб’екты Іўеўскага раёна, якім нададзены статус і катэгорыя гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь. — Рэжым доступу: http://ivje.gov.by/ru/istkultcennost-ru/

  • Увековечение памяти защитников Отечества и жертв войн. — Режим доступа: http://ivje.gov.by/ru/uvekovechenie-ru/

Помнікі загінуўшым падчас Вялікай Айчыннай вайны (1941-1945 гг.)

ГУК “Ивьевская районная библиотека”

Адрес: 231337, Республика Беларусь,

Гродненская обл., г. Ивье, 

ул. 1 Мая, 4

Телефон: + 375 (1595) 69912
+ 375 (1595) 69913

E-mail: info@ivie-lib.by

При использовании материалов
сайта гиперссылка на источник обязательна